Diagnostyka boreliozy – jak powinna przebiegać diagnostyka

Borelioza, inaczej choroba z Lyme, to infekcja przenoszona przez kleszcze, które są nosicielami bakterii Borrelia burgdorferi. Chociaż borelioza jest chorobą powszechnie znaną, jej diagnozowanie może stanowić duże wyzwanie.

Pierwszym i najbardziej oczywistym objawem boreliozy jest zazwyczaj rumień wędrujący – charakterystyczna czerwona plama lub krąg, który pojawia się w miejscu ugryzienia kleszcza. Dodatkowo mogą wystąpić objawy grypopodobne, takie jak gorączka, ból głowy, ból mięśni i stawów. Gdy choroba postępuje, może prowadzić do poważniejszych problemów, takich jak zapalenie stawów, zaburzenia neurologiczne i kardiologiczne.

Ukąszenie kleszcza – co dalej?

Jeżeli zauważyłeś, że ukąsił Cię kleszcz musisz go jak najszybciej wyjąć ze skóry. Jest to kluczowe, ponieważ im dłuższy czas jego żerowania na skórze, tym większe prawdopodobieństwo zakażenia boreliozą. Kolejny krokiem jest obserwowanie swojego organizmu oraz ciała. Objawem, który potwierdza zakażenie boreliozą jest rumień wędrujący. Nie występuje on u wszystkich zakażonych, jednak warto wiedzieć, że może pojawić się na skórze nawet do miesiąca od ukąszenia. Wszelkie zmiany skórne, których pochodzenia nie jesteśmy w stanie określić, powinny zostać skonsultowane z lekarzem, wraz z objawami współtowarzyszącymi. 

Jak wygląda diagnostyka boreliozy?

Diagnoza boreliozy jest skomplikowana ze względu na różnorodność i niespecyficzność objawów. W wielu przypadkach, borelioza może naśladować objawy innych chorób, co utrudnia jej wykrycie. Najczęściej stosowane testy na boreliozę to test ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) oraz Western blot. Oba testy bazują na wykrywaniu przeciwciał przeciwko Borrelia burgdorferi w krwi pacjenta.

Lekarz podczas wywiadu w kierunku boreliozy powinien uwzględnić:

– objawy jakie towarzyszą pacjentowi,

– ryzyko przebywania na terenach endemicznych lub ryzyko zawodowe z tym związane,

– występowanie chorób współistniejących, które mogą dawać siostrzane objawy,

– wyniki badań laboratoryjnych.

 

Diagnostyka boreliozy – test Elisa

Test ELISA jest zwykle pierwszym testem, który jest wykonywany  w przebiegu diagnostyki boreliozy. Kluczowe jest wykonanie testu w odpowiednim czasie ponieważ  istnieje ryzyko uzyskania fałszywie dodatniego lub ujemnego wyniku. Test sprawdza obecność swoistych przeciwciał w klasie IgM w surowicy krwi. Zwykle pojawiają się one po 3-4 tygodniach od zakażenia. Dodatni i wątpliwy wynik należy potwierdzić drugim testem Western Blot. Nie ma konieczności wykonywania drugiego testu w przypadku uzyskania ujemnego wynik.

 

Diagnostyka boreliozy – test Western Blot

Test Western Blot to drugi w kolejności test, którym potwierdzamy wynik dodatni lub niejasny. Test sprawdza obecność przeciwciał w klasie IgG, które pojawiają się we krwi po 6-8 tygodniach od zakażenia boreliozą i mogą utrzymywać się przez wiele lat.

Jeżeli wynik testu ELISA był pozytywny, a test wykonywany metodą Western Blot w przeciągu dwóch miesięcy pokazywał wynik ujemny prawdopodobnie wynik był fałszywie dodatni.

 

Jak przygotować się do badania?

Próbka do badań pobierana jest z krwi w godzinach porannych. Zaleca się, aby zachować rutynowe przygotowanie do tego typu badania. Pacjent powinien być na czczo (nie przyjmować żadnych pokarmów przez 10-12 godzin przed badaniem). Szczegółowe informacje na temat przygotowania do badania mogą różnić się od siebie, w zależności od laboratorium.

Borelioza jest chorobą złożoną i często mylącą, ale dzięki starannej ocenie objawów klinicznych i wyników badań, można ją skutecznie zdiagnozować i leczyć. Pamiętajmy, że profilaktyka i wczesne wykrycie są kluczem do uniknięcia poważnych konsekwencji boreliozy.

Dbajmy o nasze zdrowie i bądźmy czujni, zwłaszcza podczas spacerów po lesie oraz terenach zielonych, gdzie czają się kleszcze – nosiciele tej niebezpiecznej choroby.

Bibliografia:

Feng J., Leone J., Schweig S., Zhang Y., Evaluation of Natural and Botanical Medicines for Activity Against Growing and Non-growing Forms of B. burgdorferi. Frontiers inMedicine, 21 February 2020

Flisiak R.,Pancewicz S., Diagnostyka i Leczenie Boreliozy z Lyme. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, 2018.

Smoleńska Ż., Matyjasek A., Zdrojewski Z., Borelioza — najnowsze rekomendacje w diagnostyce i leczeniu, Forum Reumatol. 2016, tom 2, nr 2: 58–64